उसाच्या शेतीत कमी खर्चामध्ये अधिक नफा मिळवणे हे प्रत्येक शेतकऱ्याचे उद्दिष्ट असते. यासाठी काही उच्च उत्पादन पद्धतींचा अवलंब करणे महत्त्वाचे आहे, ज्यामुळे उत्पादन खर्च कमी होतो आणि उत्पादनात वाढ होते.
सर्वात महत्त्वाचा उपाय म्हणजे जमिनीची सुपीकता टिकवणे. रासायनिक खतांचा अतिवापर टाळून शेणखत, कंपोस्ट खत आणि जैविक खतांचा (Biofertilizers) वापर करणे जमिनीच्या आरोग्यासाठी आणि खर्चाच्या दृष्टीने फायदेशीर आहे. जैविक खते जमिनीत पोषक तत्वांची उपलब्धता वाढवतात, ज्यामुळे रासायनिक खतांवरील अवलंबित्व कमी होते. हिरवळीच्या खतांचा (Green Manure) वापर करणे देखील जमिनीची सुपीकता वाढवण्यासाठी एक उत्तम पर्याय आहे.
पाणी व्यवस्थापनात कार्यक्षम पद्धती अवलंबणे खर्चात बचत आणि उत्पादनात वाढ यासाठी महत्त्वाचे आहे. पाटाच्या पाण्याऐवजी ठिबक सिंचन (Drip Irrigation) किंवा तुषार सिंचन (Sprinkler Irrigation) पद्धतीचा वापर केल्यास पाण्याची बचत होते आणि उसाला आवश्यक तेवढेच पाणी मिळते, ज्यामुळे पाण्याची कार्यक्षमता वाढते आणि अनावश्यक खर्च टाळता येतो.
एकात्मिक कीड आणि रोग व्यवस्थापन (Integrated Pest and Disease Management – IPM) ही एक अशी पद्धती आहे, ज्यामध्ये रासायनिक कीटकनाशकांचा वापर कमी केला जातो आणि नैसर्गिक तसेच जैविक पद्धतींचा अवलंब केला जातो. जैविक कीटकनाशके (Bio-pesticides) आणि मित्र किटकांचा (Beneficial Insects) वापर केल्यास रासायनिक कीटकनाशकांवरील खर्च कमी होतो आणि पर्यावरणाचे संतुलन राखले जाते.
खोडवा व्यवस्थापन (Ratoon Management) हे देखील कमी खर्चात अधिक उत्पादन मिळवण्याचे एक प्रभावी तंत्र आहे. पहिल्या पिकाच्या काढणीनंतर योग्य व्यवस्थापन केल्यास खोडव्याचे पीक घेता येते. यामुळे लागवड आणि बेण्याचा खर्च वाचतो आणि वेळेची बचत होते. मात्र, खोडव्या पिकाचे योग्य व्यवस्थापन करणे आवश्यक आहे, ज्यामुळे उत्पादनात घट होणार नाही.
- जमिनीची सुपीकता टिकवणे (शेणखत, कंपोस्ट खत, जैविक खते, हिरवळीचे खत)
- पाणी व्यवस्थापनात कार्यक्षम पद्धती (ठिबक सिंचन, तुषार सिंचन)
- एकात्मिक कीड आणि रोग व्यवस्थापन (जैविक कीटकनाशके, मित्र कीटक)
- खोडवा व्यवस्थापन
या उच्च उत्पादन पद्धतींचा अवलंब करून शेतकरी कमी खर्चात उसाचे चांगले उत्पादन आणि अधिक नफा मिळवू शकतात.