प्रबोधिनी एकादशी हा हिंदू धर्मातील एक महत्त्वपूर्ण सण आहे. या दिवसापासून देवांची निद्रा संपते असे मानले जाते. म्हणूनच याला देवउठणी एकादशी असेही म्हणतात. या दिवसापासून लग्नसराईचे शुभ मुहूर्त सुरू होतात.
प्रबोधिनी एकादशीचा महत्व
- देव जागरण: हिंदू पौराणिक कथांनुसार, भगवान विष्णू चार महिने योगनिद्रेत असतात आणि प्रबोधिनी एकादशीला ते जागे होतात.
- शुभ मुहूर्त: या दिवसापासून लग्न, गृहप्रवेश, नव्यन्नप्राशन इत्यादी शुभ कार्ये सुरू होतात.
- धार्मिक महत्त्व: या दिवशी उपवास करणे, भगवान विष्णूची पूजा करणे आणि धार्मिक ग्रंथ वाचणे शुभ मानले जाते.
प्रबोधिनी एकादशीचे व्रत
- उपवास: या दिवशी अनेक भाविक निर्जल उपवास करतात. काही लोक फळे आणि दूध घेऊन उपवास करतात.
- पूजा: या दिवशी भगवान विष्णूची विशेष पूजा केली जाते.
- मंत्रजाप: विष्णुसहस्रनाम, गायत्री मंत्र इत्यादी मंत्रांचा जाप केला जातो.
प्रबोधिनी एकादशीची कथा
प्रबोधिनी एकादशीच्या पौराणिक कथा अनेक आहेत. एका कथेनुसार, देवराज इंद्राने एकदा देवतांना पराजित केले होते. देवतांनी भगवान विष्णूंकडे शरणागती पत्करली. भगवान विष्णूने इंद्राला पराजित करण्यासाठी एक योजना आखली आणि चार महिने योगनिद्रेत गेले. या काळात देवतांनी इंद्राला पराजित केले आणि देवलोकात शांती स्थापन केली.
भगवान विष्णू योगनिद्रेतून जागे झाल्यावर देवतांनी प्रसन्न होऊन प्रबोधिनी एकादशीचा सण साजरा करण्याचा निर्णय घेतला.
प्रबोधिनी एकादशीचे महत्त्व
प्रबोधिनी एकादशी हा हिंदू धर्मातील एक महत्त्वपूर्ण सण आहे. या दिवशी धार्मिक कृत्ये करून आपण आध्यात्मिक प्रगती करू शकतो. या दिवसाचे महत्त्व खालीलप्रमाणे आहे:
- आध्यात्मिक प्रगती: या दिवशी उपवास आणि धार्मिक कृत्ये करून आपण आध्यात्मिक प्रगती करू शकतो.
- पापमुक्ती: या दिवशी उपवास करून आपण आपले पाप धुतू शकतो.
- मन शांतता: या दिवशी धार्मिक कृत्ये करून आपले मन शांत करू शकतो.
- सुख-समृद्धी: या दिवशी भगवान विष्णूची पूजा करून आपण सुख-समृद्धी प्राप्त करू शकतो.
हे सुद्धा वाचा
निष्कर्ष
प्रबोधिनी एकादशी हा हिंदू धर्मातील एक महत्त्वपूर्ण सण आहे. या दिवशी उपवास करणे, भगवान विष्णूची पूजा करणे आणि धार्मिक ग्रंथ वाचणे शुभ मानले जाते. या दिवसाचे महत्त्व समजून घेऊन आपण आपल्या जीवनात सकारात्मक बदल घडवून आणू शकतो.
शुभ प्रबोधिनी एकादशी!